Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2014

Θα γίνει η Κριμαία μια ακόμη χαμένη επιχειρηματική ευκαιρία για την Ελλάδα;



Δημήτρης Λιάτσος, ειδικά για τη RBTH
Ο πρόεδρος των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, ούτε λίγο ούτε πολύ, λέγει πως για την ελληνική κυβέρνηση δεν είναι καλοδεχούμενες οι ρωσικές επενδύσεις. Στο μεταξύ, ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος δεν πήρε ούτε ένα κόκκαλο από το Ολυμπιακό Σότσι. Τώρα, άραγε, θα χάσει και τη μεγάλη ευκαιρία στην Κριμαία;
Η Ρωσία δεν πρόκειται να επενδύσει στην Ελλάδα, εάν κάτι τέτοιο δεν το θέλει η Αθήνα. Ξεκάθαρη απάντηση από τον πρόεδρο των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, Βλαντίμιρ Γιακούνιν, όταν ερωτήθη εάν τα σχέδια του ρωσικού κολοσσού για τη διεκδίκηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ παραμένουν ζωντανά.
“Ο απρόσκλητος επισκέπτης είναι χειρότερος κι από τον ...Τάταρο!”, πρόσθεσε σκωπτικά ο κ.Β.Γιακούνιν, πετώντας έτσι ευθέως το μπαλάκι στην ελληνική κυβέρνηση. Τι σημαίνει αυτό το ρωσικό λαϊκό ρητό; Απλά, ότι οι Ρώσοι έχουν βαρεθεί να προτείνουν και να εκδηλώνουν επιχειρηματικές προθέσεις, αν σε τελική ανάλυση κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ... Τάταροι. Δηλαδή, απρόσκλητοι επισκέπτες που φέρουν κάποιους στην ελληνική κυβέρνηση σε ... δύσκολη θέση. Ο ίδιος έκανε αυτή τη λακωνική δήλωση στα πλαίσια του διήμερου Διεθνούς Φόρουμ "Κατασκευές, καινοτομίες, συνεργασία και ανοικτός διάλογος", που διεξήχθη στη ρωσική Ολυμπιακή πόλη, Σότσι. Εκεί, όπου πρόσφατα πραγματοποιήθηκαν με ιδιαίτερη επιτυχία οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, και λείαν προσφάτως έγινε η Φόρμουλα 1.
Αν και στις εργασίες του Φόρουμ ήταν ορατές οι "σκιές" από τις κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ κατά της Ρωσίας, οι μετέχοντες, και κυρίως άπαντες οι αλλοδαποί εταίροι των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, διακήρυξαν ότι θα συνεχίσουν τη συνεργασία με τη ρωσική εταιρεία. Οι Ευρωπαίοι, φαίνεται, συνειδητοποιούν ότι τα ανοίγματα των Ρωσικών Σιδηροδρόμων προς την Κίνα και τις άλλες δυναμικά αναπτυσσόμενες ασιατικές οικονομίες παράγουν έργα δεκάδων δις δολαρίων και κατανοούν το ανόητο των κυρώσεων, οι οποίες, εξάλλου, δεν έχουν ούτε κατ' ελάχιστον οικονομικό υπόβαθρο, παρά μόνο γεωπολιτικές σκοπιμότητες.
Αμεση αξιοποίηση των Ολυμπιακών υποδομών
Στο Σότσι βρεθήκαμε τρεις μόλις μέρες μετά από τη λήξη των αγώνων της "Φόρμουλα", σε μια καινούργια, υπερσύγχρονη πίστα που άφησε άριστες εντυπώσεις τόσο στους πιλότους όσο και στους δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες αυτού του παγκοσμίως, γνωστού πλέον ρωσικού πολυθεματικού αθλητικοτουριστικού χώρου. Εννέα μήνες μετά τη χειμερινή Ολυμπιάδα, η πόλη και οι υποδομές, όχι μόνο δεν εγκαταλείφθηκαν όπως αλλού (με άκρως χαρακτηριστική την περίπτωση της Ελλάδας του 2004), αλλά γίνεται μια γιγάντια προσπάθεια εκμετάλλευσής τους.
Από μεγάλα διεθνή αθλητικά γεγονότα, η διεξαγωγή της "Φόρμουλα 1" που διεξάγεται για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού σε ρωσικό έδαφος, έφερε ξανά στην παγκόσμια επικαιρότητα το Σότσι. Οι άνθρωποι της Φόρμουλα έμειναν τόσο ευχαριστημένοι, που υπέγραψαν συμβόλαιο για την ετήσια διεξαγωγή της διοργάνωσης, στο Σότσι, μέχρι το 2020 (!).
Το Σότσι, επίσης, θα είναι μια από τις πόλεις που θα δεχτεί ποδοσφαιρικούς αγώνες στο Μουντιάλ 2018, το οποίο θα διεξαχθεί στη Ρωσία. Σε μόνιμη βάση, εκεί ήδη λειτουργεί για πρώτη φορά το Ολυμπιακό Πανεπιστήμιο, το μόνο στο κόσμο που πήρε το δικαίωμα από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) να χρησιμοποιεί ως έμβλημά του τους Ολυμπιακούς κύκλους. Επί μια ακαδημαϊκή χρονιά, δεκάδες φοιτητές από πολλές χώρες του κόσμου θα παίρνουν εμπειρία και γνώσεις για τα παγκόσμια αθλητικά τεκταινόμενα, με λαμπρές επαγγελματικές προοπτικές στη συνέχεια. Το ευχάριστο είναι ότι στην πρώτη κιόλας χρονιά λειτουργίας του Πανεπιστημίου, έχουμε και ελληνική παρουσία.

Εκεί, ακόμη, στήθηκε και λειτουργεί η Ακαδημία Τένις της Ρωσίας με προσέλκυση και εκπαίδευση εκατοντάδων νέων ταλέντων. Και βέβαια, μεγάλο μέρος των Ολυμπιακών υποδομών χρησιμοποιείται για τις διακοπές μαθητών, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, οπότε παρατηρείται συρροή σχολείων από όλη τη Ρωσία. Το Σότσι είναι μια από τις λίγες περιοχές του κόσμου που, όπως είχε τονιστεί και κατά την ανάληψη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων 2014, προσφέρεται ταυτόχρονα για χειμερινό και θερινό τουρισμό, καθώς και αθλητισμό.
Για χειμερινές διακοπές στο Σότσι
Φωτογραφία από το Φόρουμ "Κατασκευές, καινοτομίες, συνεργασία και ανοικτός διάλογος". 
Φέτος, τη χειμερινή σαιζόν, εκτιμάται πως οι απώλειες στα χειμερινά θέρετρα στις Αλπεις (Αυστρία, Γαλλία, Ελβετία, Ιταλία) θα είναι εντυπωσιακές από την πλευρά των ρώσων τουριστών-επισκεπτών. Μάλιστα, χάρις στη ... "βοήθεια" των Δυτικών κυρώσεων, δεκάδες χιλιάδες πολίτες της Ρωσίας και το σύνολο των δημοσίων λειτουργών – υπαλλήλων, δεν θα ταξιδέψουν στο εξωτερικό. Ετσι, θα απολαύσουν το Σότσι, την Κράσναγια Πολιάνα, το εντυπωσιακό ξενοδοχειακό - οικιστικό συγκρότημα, εκεί μέσα στην καρδιά των βουνών του Καυκάσου, σε υψόμετρο από 700 έως 1500 μέτρα, και βέβαια τα χειμερινά αθλήματα σε πίστες και χιονοδρομικά κέντρα που ξεπερνούν τα 100 χιλιόμετρα (!). Κι όλα αυτά στη διάρκεια μιας παρατεταμένης χιονοδρομικής περιόδου, από τα μέσα Νοεμβρίου ως τα μέσα Απριλίου.
Η ζωή στην ευρύτερη περιοχή έχει αποκτήσει δυναμισμό, και γίνεται φανερό στον επισκέπτη πως η πόλη έχει μετατραπεί σε ένα σύγχρονο αεροπορικό και σιδηροδρομικό διαμετακομιστικό κέντρο (XAB) που εξυπηρετεί με υπερσύγχρονες μεθόδους και συστήματα τους επισκέπτες, οι οποίο έρχονται είτε για τουρισμό είτε στα αμέτρητα επιχειρηματικά αθλητικά επιστημονικά φόρουμ.
Χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα
 Πριν επτά – οκτώ χρόνια, όταν ξεκινούσαν εδώ στη Νότιο Ρωσία οι εργασίες κατασκευών των αθλητικών εγκαταστάσεων και των υποδομών, στην Ελλάδα πλειοδοτούσε ο βερμπαλισμός περί προθέσεων για επενδυτική συμμετοχή στα έργα, για μεταφορά τεχνογνωσίας από την “Αθήνα 2004”, κ.ο.κ.. Σήμερα, κοιτώντας προς τα πίσω, με πίκρα διαπιστώνει κανείς ότι από τα "ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα" των πολιτικών ανδρών κυρίως, έγινε από το ελάχιστο έως το ... τίποτα. Αλλά και αρκετοί επιχειρηματίες, στο διάστημα 2005-2010, αν και ένοιωθαν την επιχειρηματική "ανυδρία" της Ελλάδας, απέφυγαν να πάρουν ρίσκο και να ανοιχτούν στο Σότσι. Βέβαια, προφάσεις και δικαιολογίες πάντα βρίσκονται για να μην κάνεις κάτι.
Στο απέραντο εργοτάξιο του Σότσι επενδύθηκαν γύρω στα ... 45 δις δολάρια. Μέσα σε χρονικό διάστημα οκτώ χρόνων. Οχι, δεν στοίχισε τόσο η Χειμερινή Ολυμπιάδα, όπως έλεγαν και έγραφαν με κακεντρέχεια οι διάφοροι αθλητικο-οικονομικοί "φωστήρες" των διεθνών ΜΜΕ. Τόσο στοίχισε το κτίσιμο -στην πραγματικότητα η μεταμόρφωση- μιας ολόκληρης πόλης και της γύρω περιοχής της με σύγχρονες υποδομές.

Γιατί τα γράφουμε αυτά με την ευκαιρία της επίσκεψής μας στο Σότσι, προσκεκλημένοι των Ρωσικών Σιδηροδρόμων; Διότι εκεί χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία για τον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο να ανοιχτεί στα "πέρατα της Οικουμένης", κατά τους αρχαίους Ελληνες. Και ποιος ξέρει, ίσως οι συνέπειες της κρίσης τουλάχιστον να ήταν κάπως πιο ήπιες. Εδώ κολλάει αυτό που λένε: Η ευθύνη της “εθνικής αστικής τάξης”, της οικονομικής ελίτ. Αραγε, υπάρχει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα ή όχι;
Το “νέο Σότσι” πρόκληση για τους Ελληνες επιχειρηματίες
Τα γράφουμε όλα αυτά ακόμα, διότι ένα “νέο Σότσι" ετοιμάζεται για την επόμενη δεκαετία, με επενδυτικά κεφάλαια που μάλλον θα ξεπεράσουν αυτά του “Ολυμπιακού Σότσι”. Ποιό είναι αυτό; Μα, η Κριμαία. Ο γεωγραφικός χώρος της αρχαίας Ταυρίδας, που είχε εγκαταλειφθεί από τις ουκρανικές αρχές εδώ και μια 25ετία. Ενδόμυχα, βέβαια, όλοι οι ηγέτες του μετασοβιετικού Κιέβου ένοιωθαν ότι το "απόκτημα" - λαχείο που τους έπεσε, όταν τις "μαύρες" νύκτες του Δεκέμβρη του 1991, αποφάσιζαν τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης οι Γέλτσιν - Κραφτσούκ - Σουσκέβιτς, ήταν παράνομο, και αργά ή γρήγορα θα γύριζε στο φυσικό του χώρο, τη Ρωσία.
Με απόφαση, λοιπόν, της Μόσχας μετατρέπεται την επόμενη δεκαετία σε ένα απέραντο εργοτάξιο. Δρόμοι, αεροδρόμια, λιμάνια, γέφυρες ζεύξης με την ηπειρωτική Ρωσία, σχολεία, νοσοκομεία, υδραγωγεία, εξόρυξη ενεργειακών πόρων, ανακαίνιση των παλιών σοβιετικών υποδομών στα θέρετρα αναψυχής, και πλειάδα άλλων έργων, θα απορροφήσουν τεράστια ποσά και θα απασχολήσουν εκατοντάδες χιλιάδες εργατικά χέρια.
Ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος, πέρασε και δεν άγγιξε το Σότσι. Αραγε, θα αφήσει και αυτή την ευκαιρία να πάει χαμένη; Αναμφισβήτητα, οι ευθύνες των κυβερνώντων στην Αθήνα και των επιχειρηματιών ήταν -και είναι- τεράστιες. Τώρα όμως, μπροστά μας ανοίγεται μια νέα επιχειρηματική πρόκληση: Η Κριμαία, όπου, μάλιστα, ζει μια παμπάλαια και πετυχημένη ελληνική παροικία του απόδημου Ελληνισμού. Από την εποχή της αρχαίας Ταυρίδας, κατά τη βυζαντινή εποχή, μέχρι και σήμερα. Στη Σεβαστούπολη, τη Συμφερούπολη, τη Χερσόνησο, τη Γιάλτα (Γιαλός), την Αλούστα (Αλουστον), την Αλούπκα (Αλώπηξ), στη Μεσοχώρα, τον Αηλιά, τον Αηδανιήλ, τη Θεοδόσια, και σε ένα σωρό άλλα μέρη, η ελληνική παρουσία κρατάει αιώνες.
Το μόνο που δημιουργεί κάποιες ελπίδες αφύπνισης του “ελληνικού επιχειρηματικού δαιμόνιου”, είναι η είδηση της σύστασης "Ελληνικού - Ευρασιατικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου". Κάτι που δείχνει τις προθέσεις κάποιων σοβαρά σκεπτόμενων επιχειρηματιών να ανοιχτούν σε αυτόν τον πολλά υποσχόμενο χώρο. Η Κριμαία θα μπορούσε να αποτελέσει τις "πύλες εισόδου" της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Τυχόν αιτιάσεις περί κυρώσεων είναι καταγέλαστες, και αποτελούν προφάσεις εν αμαρτίαις. Οπως, άλλωστε, και εκείνες που ακούγονταν από γερμανοθρεμένους τοπ-μάνατζερ ελληνικών Ομίλων πριν από 15 χρόνια, για αποφυγή της Λευκορωσίας λόγω του ... δικτατορικού καθεστώτος (!). Ας ρίξουν τώρα μια ματιά στις γερμανικές, γαλλικές, πολωνικές, τσέχικες, και άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες, και τις τόσο σημαντικές επενδύσεις που έχουν κάνει στη Λευκορωσία. 
Παλαιότερα, οι Ελληνες καυχιόνταν ότι δεν πιάνονται κορόϊδα. Σίγουρα εξακολουθούν να το πιστεύουν ότι κάποιοι στην Αθήνα δεν τους έχουν πιάσει κορόϊδα;